Hiện nay, nhu cầu giải trí bằng video trên các kênh, các trang mạng xã hội của người dùng đang không ngừng tăng lên. Theo thống kê năm 2020, có khoảng 96% người dùng đã tiếp cận video trên nền tảng trực tuyến (invideo). Yêu cầu của họ không còn dừng lại ở nội dung mà chất lượng video cũng phải tốt. Do đó, nhà sản xuất video cần phải nắm được định dạng video tốt nhất để giúp sản phẩm của mình đạt chất lượng cao.
Vậy định dạng video nào tốt nhất hiện nay là gì? Có loại định dạng nào phù hợp với tất cả các loại video hay không? Một số loại định dạng video phổ biến đang được sử dụng là gì?
Có các loại định dạng video nào?
Một video kỹ thuật số do hai thành phần chính tạo nên, đó là codec và container.
Codec là phần để mã hóa và giải mã các tệp video. Tức là nó sẽ giúp nén tệp video thành chuỗi các trình tự dữ liệu. Nếu muốn chỉnh sửa các chi tiết thì codec sẽ tiến hành giải mã. Hiểu theo nghĩa đơn giản thì codec là một công cụ để tổ chức để sắp xếp dữ liệu.
Container là nơi để lưu trữ các dữ liệu về hình ảnh, âm thanh,…của video. Thực tế thì container giống như một chiếc hộp có chứa codec bên trong. Tuy nhiên, mỗi định dạng container chỉ chứa một số codec nhất định chứ không chứa được tất cả các loại.
Chính vì container chỉ tương thích với từng loại codec nên người sản xuất video phải tìm ra định dạng video tốt nhất để sử dụng. Trước đó thì họ cần phải hiểu cụ thể về các loại định dạng container cơ bản.
Các loại định dạng container phổ biến hiện nay
Container có khá nhiều định dạng, tuy nhiên, hiện nay đang có 5 loại được dùng nhiều nhất.
Định dạng video MP4 (Moving Picture Expert Group 4)
Hầu hết các thiết bị và nền tảng kỹ thuật số đều hỗ trợ MP4 vì nó có độ tương thích cực kỳ cao. Video được nén bằng MP4 cho ra chất lượng cao mà dung lượng lại khá thấp. Do đó, các kênh youtube, facebook sử dụng video hầu hết đều dùng định dạng này.
Định dạng video AVI ( Audio Video Interleave)
AVI được Microsoft phát triển vào những năm 1992, là định dạng video lâu đời nhất hiện nay. Do đó, AVI có độ linh hoạt cao, tương thích với Windows, Linux và Mac, được hỗ trợ bởi hầu hết các trình duyệt web.
Tuy nhiên, với chất lượng cao như thế thì tệp định dạng video AVI lại có kích thước khá lớn. Do đó, người ta thường sử dụng để lưu trữ trên máy tính thay vì truyền phát hoặc cho tải xuống.
Định dạng video WMV (Window Media Video)
Đây cũng là sản phẩm của nhà phát triển Microsoft. Định dạng này được thiết kế cho các ứng dụng trực tuyến nhưng cho tới nay thì đã được dùng cho nội dung chuyên nghiệp hơn. Các file theo định dạng WMV có ưu điểm nổi bật là có dung lượng nhỏ nhất trên web. Tuy nhiên, chất lượng video WMV lại tương đối thấp nên chỉ phù hợp khi gửi qua mail để xem trước.
WMV được tất các các máy tính hệ điều hành Window hỗ trợ, kể cả Mac. Ngoài ra, các thiết bị âm thanh như đầu karaoke cũng đã hỗ trợ phát định dạng này.
Định dạng video MOV ( Apple Quick Time Movie)
Đây là định dạng được phát triển bởi Apple nên thường chỉ dùng riêng cho người sử dụng Mac. Video MOV cho chất lượng cực tốt nhưng dung lượng của nó cần khá lớn. Gần đây, Apple đã cho ra mắt các phiên bản mới như Quick Time X trên Mac OS X Snow Leopard, Mountain Lion và Lion. Video MOV được trình phát qua Apple Quick Time Player trên hệ điều hành Mac.
Định dạng video FLV (Flash Video Format)
FLV là định dạng được mã hóa bằng phần mềm Adobe Flash và được nén theo Sorenson Spark hoặc VP6. Hầu hết các trang web chia sẻ video như youtube đều hỗ trợ và tương thích với định dạng FLV. Ngoài việc hỗ trợ xem trực tuyến thì định dạng video này còn được các trang web chuyển đổi thành hoặc từ định dạng khác.
Ưu điểm của FLV là chất lượng cao ngay cả khi bị nén thành file nhỏ hơn. Do đó, FLV được dùng phổ biến. Tuy nhiên, những năm gần đây không còn thịnh hành video flash nữa nên định dạng này cũng ít được sử dụng.
Các loại định dạng video codec phổ biến
Tương tự Container, codec cũng có khá nhiều loại định dạng. Tham khảo một số định dạng cơ bản được sử dụng sau.
Định dạng video H.264
H.264 được coi là một trong các loại định dạng video codec phổ biến nhất. Nguyên nhân là do chúng cho phép người dùng giảm dung lượng tệp đi đáng kể mà vẫn giữ được chất lượng video.
Định dạng video này cho phép chúng ta chuyển đổi qua lại giữa nén Lossy và Lossless. Tương thích với nhiều thiết bị tương tự như Mp4.
Định dạng video MEPG – 4
Đây cũng là kiểu định dạng được sử dụng phổ biến nhờ độ tương thích cao. Mặc dù chất lượng video không quá tốt nhưng dung lượng cần để lưu trữ thì ở mức khá thấp. Do đó, MEPG – 4 cũng được dùng nhiều tương tự định dạng H.264
Định dạng video DivX (Digital Video Express)
Định dạng video DivX và phiên bản mã nguồn mở XviD. Đây là những định dạng codec cũ nhưng chúng vẫn được sử dụng khá phổ biến. Nguyên nhân là do chúng có chất lượng video rất cao, có thể nói là cao nhất nhì trong các loại định dạng video hiện nay.
Tuy nhiên, chính vì chất lượng video được tối ưu hóa mà dung lượng file của định dạng này cũng tăng lên rất nhiều. Vì thế, video DivX thường thường phù hợp với các video thương mại.
Định dạng video 3GP
Định dạng 3GP là phiên bản đơn giản của MP4 với khả năng nén và giảm dung lượng cũng như băng thông cần thiết. Ngày nay nó được sử dụng phổ biến cho các loại điện thoại di động. 3GP lưu trữ hình ảnh như MPEG-4 hay H2.263 và âm thanh như AMR-NB hay AAC-LV, do đó, chúng chứa nhiều nội dung truyền tải hơn.
Định dạng video HEVC (H.265)
So với các định dạng video còn lại thì đây là định dạng video codec mới nhất. Nó cho phép bạn giải nén một cách hiệu quả các video 4K và Blu-ray trong khi đó, H.264 chỉ dừng lại ở những video định dạng HD.
Chất lượng video có định dạng HEVC được đánh giá là một trong các định dạng cho video tốt nhất, được nhiều người lựa chọn sử dụng.
Tóm lại, định dạng video tốt nhất hiện nay là DivX và HEVC. Tuy nhiên, nếu bạn muốn có chất lượng video tốt nhưng lại không muốn dung lượng quá nặng thì có thể tham khảo MP4. Ngoài ra, mỗi loại định dạng sẽ tương thích với các loại thiết bị khác nhau. Tuy theo nhu cầu, mục đích sản xuất video mà bạn có thể lựa chọn loại định dạng cho phù hợp.
